Aanleg Stadsforum gestart: Rinke en Manon nemen je mee

Het Stadsforum: de naam zingt al een tijdje rond in Tilburg en begin maart werd dan echt gestart met de bouw. In het gebied tussen de Katterug, het Stadhuis, het paleisje en de Schouwburg verreist in enkele jaren een plein met grootstedelijke uitstraling, een plek voor alle Tilburgers. Om dat laatste te bereiken worden bewoners en ondernemers uit de omgeving al tijdens de aanleg actief betrokken.  En daar ligt een belangrijke rol weggelegd voor Rinke Vreeke, de kwartiermaker van deze nieuwe plek. We spreken Rinke én social designer Manon van Hoeckel over hun bijzondere aanpak. 

Rinke, hoe ben jij betrokken bij het Stadsforum?

Rinke: “De wens van de gemeente Tilburg én van de stad zelf is dat het stadsforum in de toekomst intensief gebruikt gaat worden door alle Tilburgers. Om dat te bewerkstelligen is het belangrijk om bewoners en ondernemers in dit gebied nu al bij het Stadsforum te betrekken. Aan mij als kwartiermaker de taak om tot een programma van activiteiten te komen, waarmee al tijdens de aanleg draagvlak wordt gekweekt voor dit nieuwe plein. Het is niet standaard dat een kwartiermaker al zo vroeg in het traject wordt aangesteld, meestal gebeurt dat pas op het moment dat de bouwontwikkeling bijna is afgerond, om de plek als het ware wakker te kussen. In het geval van het Stadsforum is ervoor gekozen om dat al vanaf de start van de werkzaamheden te doen. Zo kun je namelijk nog invloed uitoefenen op wat het plein straks gaat worden. Want het ontwerp is natuurlijk al bepaald, maar wát er straks op het plein gaat gebeuren ligt nog open. Daar ga ik samen met bewoners en andere betrokkenen naar op zoek. Ik wil mensen met energie en ideeën faciliteren in het mogelijk maken daarvan.”

Een net wat andere aanpak dus?

Rinke: “Klopt, en vooral in de manier van contact leggen met betrokkenen pakken we het bij het Stadsforum anders aan. Participatie is voor gemeenten een groot thema, ze vinden het belangrijk dat mensen actief betrokken worden bij dergelijke bouwprojecten. Dat gebeurt doorgaans met bewonersavonden of -brieven, maar vaak blijkt dat mensen zich daarmee niet helemaal aangesproken voelen. Daarom kijken we graag of dit ook op een andere, actievere en originelere manier kan. Kunnen we ijsbrekers bedenken waarmee we omwonenden enthousiast maken om mee te doen?”

Hoe ben je daarmee begonnen?

Rinke: Deze eerste fase gaat vooral om het ophalen van ideeën. Dat begint bij het ontmoeten en leren kennen van buurtbewoners, betrokken ondernemers en instellingen aan het plein. Ik probeer op creatieve manieren met hen in gesprek te gaan en zo tot verrassende ideeën te komen. Omdat ik voor bewoners een andere, vernieuwende aanpak wilde heb ik social designer Manon van Hoeckel ingeschakeld. Zij heeft daar vanuit projecten voor onder andere Booijmans van Beuningen veel ervaring mee.

Manon, hoe ben je te werk gegaan?

Manon: “De eerste stap was om met de buurtbewoners in contact te komen. Omdat er nog een lange periode van bouwen aankomt en er komende jaren dus veel bouwvakkers op en rondom het Stadsforum te vinden zijn leek het ons een goed idee om een brug te slaan tussen de bewoners en de bouwers. Speciaal daarvoor hebben we nieuw beroep bedacht: de Contactbouwer. Gekleed in bouwkleding heb ik, samen met mijn stagiair Nadine, aangebeld bij ruim 50 bewoners om hen te vragen naar hun mening over het Stadsforum. Zo’n verrassende en humoristische manier van mensen benaderen werkt daarbij heel goed. Mensen zijn veel sneller geneigd om hun mening te geven en wat over zichzelf te vertellen. 
Een andere activiteit die we al hebben gedaan, is de lunch met bouwvakkers en bewoners. Bewoners hebben vaak geen idee waarvoor bijzonders er allemaal gebeurt op de bouwplaats. Met een kennismakingslunch in het paleisje konden bewoners en bouwvakkers elkaar leren kennen en vragen stellen. Dat was superleuk!”

Twee geslaagde activiteiten dus, wat waren de belangrijkste bevindingen?

Rinke: “Je merkt dat mensen dit nog niet zien of ervaren als een plein, meer als een drukke en gevaarlijke doorgangsweg. Er moet dus nog een flinke stap gezet worden in de beeldvorming en hoe mensen het Stadsforum in hun hoofd hebben. 
Toch hebben we ook al heel veel nuttige input en leuke ideeën opgehaald, waarmee we zowel het toekomstige stadsforum als het huidige bouwterrein een leukere plek kunnen maken. Zo spraken we bewoners van het Frankenhof, die vertelden dat ze hun oude jeu de Boulesbaan graag terug zouden willen, en een jonge bewoonster die graag wat zou willen doen voor het groen op het Stadsforum. We weten nu ook dat veel omwonenden het fijn zouden vinden om te weten wanneer er met grote machines wordt gewerkt, zodat ze daar met thuiswerken rekening mee kunnen houden. 
Door dat soort informatie op te halen en er iets mee te doen creëer je betrokken bewoners. Ze weten wat er gebeurt en waarvoor het gebeurt, en daardoor vinden ze het niet zo erg om een tijdje in een bouwput te wonen.”